Mô hình B2B là gì? Đặc điểm, vai trò và các mô hình B2B phổ biến

B2B (Business-to-Business) là mô hình kinh doanh hoạt động thông qua các hợp đồng, nền tảng thương mại điện tử, hoặc đối tác bán sỉ, giúp các doanh nghiệp cung cấp nguyên liệu, linh kiện hoặc dịch vụ cho các doanh nghiệp khác.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về khái niệm B2B, đặc điểm, vai trò, các mô hình B2B cùng ưu nhược điểm của mô hình này như thế nào cùng Ahamove nhé!

1. B2B là gì?

B2B (Business-to-Business) là mô hình giao dịch giữa các doanh nghiệp, nơi sản phẩm hoặc dịch vụ được bán cho các công ty khác thay vì người tiêu dùng cuối cùng. Trong mô hình này, các doanh nghiệp có thể cung cấp nguyên liệu, linh kiện, hoặc dịch vụ hỗ trợ cho các công ty khác. 

Điển hình là Amazon Business, nền tảng B2B của Amazon cho phép doanh nghiệp mua sắm sản phẩm và dịch vụ thiết yếu. Hệ thống này cung cấp quyền truy cập vào hàng triệu sản phẩm từ nhiều nhà cung cấp, kèm theo công cụ quản lý và tính năng tùy chỉnh đáp ứng nhu cầu cụ thể của từng doanh nghiệp. Khách hàng doanh nghiệp được hưởng giá sỉ và hỗ trợ chuyên môn để lựa chọn sản phẩm phù hợp.

Xem thêm: Mô hình O2O là gì? Ưu và nhược điểm của mô hình O2O

2. Đặc điểm của mô hình kinh doanh B2B

Dưới đây là 5 đặc điểm của mô hình kinh doanh B2B:

• Khách hàng doanh nghiệp: Đối tượng của B2B là các công ty và tổ chức, không phải người tiêu dùng cá nhân.
• Giao dịch giá trị lớn: Đơn hàng B2B thường có giá trị cao và thường dẫn đến các hợp đồng dài hạn, khác biệt so với mô hình B2C.
• Quan hệ đối tác chiến lược: B2B chú trọng xây dựng mối quan hệ bền vững giữa các doanh nghiệp thay vì giao dịch đơn lẻ.
• Yêu cầu chuyên nghiệp cao: Đối tác B2B thường đòi hỏi thông tin chi tiết về sản phẩm, quy trình sản xuất và các tiêu chuẩn chất lượng.
• Đa dạng kênh phân phối: Sản phẩm/dịch vụ B2B được phân phối qua nhiều kênh, bao gồm trực tiếp từ nhà sản xuất hoặc thông qua hệ thống nhà phân phối, đại lý.
   

3. Mô hình B2B có vai trò gì?

Mô hình B2B đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, góp phần vào sự phát triển của doanh nghiệp và quốc gia:

• Tạo việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế: Các doanh nghiệp B2B tạo ra nhiều việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua việc tuyển dụng nhân viên và hợp tác với nhà cung cấp, đối tác.
• Xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược: Giao dịch B2B tạo ra các mối quan hệ hợp tác lâu dài, giúp các công ty ổn định trong sản xuất và cung cấp dịch vụ, đồng thời tăng cường tin cậy và giảm chi phí.
• Thúc đẩy đổi mới và cải tiến: Các doanh nghiệp B2B hợp tác để phát triển sản phẩm mới và chia sẻ kiến thức, từ đó thúc đẩy đổi mới trong ngành công nghiệp và cải tiến chất lượng sản phẩm/dịch vụ.

4. Các mô hình B2B phổ biến hiện nay

Sau đây là chi tiết 4 mô hình B2B phổ biến hiện nay: 

4.1 Mô hình B2B thiên về bên bán

Là mô hình phổ biến ở Việt Nam, trong đó một doanh nghiệp sở hữu nền tảng thương mại điện tử và cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ cho các bên thứ ba như doanh nghiệp sản xuất, bán lẻ, v.v. Mô hình này thường cung cấp sản phẩm với số lượng từ vừa đến lớn, đáp ứng nhu cầu của các đối tác kinh doanh.

4.2 Mô hình B2B thiên về bên mua

Là mô hình ít gặp tại Việt Nam, vì các doanh nghiệp thường ưu tiên bán sản phẩm của mình cho các đối tác. Trong mô hình này, các doanh nghiệp đóng vai trò chính trong việc nhập sản phẩm, hàng hóa từ nhà sản xuất. Sau đó, các đơn vị bán khác sẽ truy cập vào website để báo giá và phân phối sản phẩm. Mô hình này phổ biến hơn ở các thị trường nước ngoài.

4.3 Mô hình B2B trung gian

Mô hình B2B trung gian hoạt động như cầu nối giữa bên mua và bên bán thông qua các sàn thương mại điện tử. Mô hình này rất phổ biến và đang phát triển mạnh tại Việt Nam, với các sàn như Lazada, Tiki, Shopee, v.v. Các doanh nghiệp có nhu cầu bán hàng sẽ đăng sản phẩm/dịch vụ lên các sàn TMĐT để quảng bá và phân phối. 

Khi tổ chức hoặc cá nhân có nhu cầu mua, họ sẽ truy cập, lựa chọn và đặt hàng, đồng thời được bảo vệ quyền lợi và tuân thủ các quy định của các nền tảng trung gian.

4.4 Mô hình B2B dạng thương mại hợp tác

Mô hình này có tính chất tập trung và thường thuộc quyền sở hữu của nhiều doanh nghiệp hơn. Ví dụ như:

• Sàn giao dịch thương mại (trading exchanges)
• Sàn giao dịch internet (internet exchanges)
• Chợ điện tử (e-markets)
• Chợ trên mạng (e-marketplaces)
• Cộng đồng thương mại (trading communities)

5. Ưu và nhược điểm của mô hình B2B

Dưới đây là chi tiết từng ưu và nhược điểm của mô hình B2B: 

5.1 Ưu điểm của mô hình B2B

• An toàn, bảo mật: Các giao dịch lớn yêu cầu hợp đồng chi tiết, bảo vệ quyền lợi các bên và giải quyết vấn đề linh hoạt dựa trên thỏa thuận trước.
• Đơn hàng lớn, lợi nhuận cao: Khách hàng B2B quyết định nhanh chóng, tạo mối quan hệ hợp tác lâu dài, giúp giảm chi phí qua giá ưu đãi.
• Tiềm năng chiếm lĩnh thị trường: Cơ hội tiếp cận và mở rộng thị trường lớn, chuyên môn hóa và dẫn đầu trong ngành.
• Khách hàng chuyên nghiệp: Yêu cầu sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phức tạp.

5.2 Nhược điểm của mô hình B2B

Mô hình B2B có 3 nhược điểm như sau:

• Thị trường hạn chế: Ít đơn hàng và khách hàng hơn B2C, mất một đơn hàng có thể gây thiệt hại lớn. Quá trình ký kết hợp đồng phức tạp, yêu cầu giảm giá hoặc chiến lược cạnh tranh mạnh mẽ.
• Quy trình làm việc kéo dài: Giao dịch B2B thường tốn thời gian do nhiều bộ phận tham gia quyết định, đặc biệt với các giao dịch lớn, quyết định phải qua ủy ban, kéo dài phê duyệt.
• Trải nghiệm khách hàng khác biệt: 86% khách hàng B2B thích mua hàng trực tuyến, doanh nghiệp cần đầu tư vào website thân thiện, đơn giản để tạo trải nghiệm giao dịch dễ dàng.

6. Các doanh nghiệp mô hình B2B nổi bật hiện nay

Dưới đây là 5 doanh nghiệp có mô hình B2B phổ biến hiện nay: 

6.1 Alibaba

Là một trong những nền tảng thương mại điện tử lớn nhất thế giới, Alibaba kết nối các nhà sản xuất với các doanh nghiệp trên toàn cầu, cung cấp hàng triệu sản phẩm từ nguyên liệu đến thành phẩm cho các công ty khác.

6.2 Salesforce

Salesforce cung cấp phần mềm quản lý quan hệ khách hàng (CRM) cho các doanh nghiệp, giúp các công ty quản lý thông tin khách hàng, tối ưu hóa các chiến lược bán hàng và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

6.3 Amazon Web Services (AWS)

AWS, một phần của Amazon, cung cấp các dịch vụ điện toán đám mây cho doanh nghiệp, giúp các công ty tối ưu hóa hạ tầng công nghệ và lưu trữ dữ liệu mà không cần đầu tư vào các máy chủ vật lý.

6.4 IBM

IBM là một trong những công ty công nghệ lớn nhất thế giới, cung cấp các giải pháp phần mềm, phần cứng, và dịch vụ tư vấn cho các doanh nghiệp, đặc biệt trong các lĩnh vực như điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu.

6.5 HubSpot

HubSpot là một nền tảng phần mềm hỗ trợ marketing, bán hàng và dịch vụ khách hàng, giúp các doanh nghiệp B2B thu hút, tương tác và phục vụ khách hàng một cách hiệu quả hơn.

Những doanh nghiệp này đều có ảnh hưởng lớn trong ngành B2B, cung cấp các sản phẩm và dịch vụ giúp tối ưu hóa hoạt động kinh doanh của các công ty khác.

7. Chiến lược Marketing hiệu quả cho mô hình B2B

• Content Marketing: Tạo nội dung giá trị (blog, ebook, video, case study) giúp khách hàng hiểu rõ sản phẩm/dịch vụ và lợi ích.
• SEO: Tối ưu website với từ khóa phù hợp để tăng hiện diện trực tuyến và thu hút khách hàng tiềm năng khi họ tìm kiếm giải pháp.
• Mạng xã hội: Sử dụng LinkedIn, Twitter và Facebook để xây dựng thương hiệu, kết nối doanh nghiệp và chia sẻ nội dung ngành.
• Email Marketing: Duy trì liên lạc với khách hàng qua bản tin, đề xuất sản phẩm và thông tin ưu đãi. Cá nhân hóa nội dung theo nhu cầu cụ thể.
• Sự kiện và Webinar: Tổ chức/tham gia hội thảo, triển lãm để tiếp cận khách hàng, nâng cao nhận thức thương hiệu và xây dựng quan hệ trực tiếp.
• Quảng cáo PPC: Sử dụng Google Ads và LinkedIn Ads để nhắm mục tiêu chính xác tới khách hàng tiềm năng dựa trên đặc điểm công ty và nhu cầu.
• Partnership Marketing: Xây dựng quan hệ đối tác với các công ty khác, thực hiện chiến dịch chung để mở rộng mạng lưới và tăng cơ hội bán hàng.

8. Cơ hội và thách thức của mô hình B2B

Mô hình kinh doanh B2B (Business-to-Business), trong đó các doanh nghiệp giao dịch với nhau, mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức.​

8.1 Cơ hội

Dưới đây là 3 cơ hội phổ biến của mô hình B2B

• Tiếp cận thị trường rộng lớn và lợi nhuận cao: Mô hình B2B cho phép doanh nghiệp tiếp cận với nhiều đối tác kinh doanh, mở rộng mạng lưới khách hàng và tăng trưởng doanh thu. ​
• Xây dựng mối quan hệ đối tác chiến lược: Giao dịch giữa các doanh nghiệp thường dựa trên hợp đồng dài hạn, tạo cơ hội thiết lập mối quan hệ hợp tác bền vững và ổn định. ​
• Tối ưu hóa chi phí và quy trình: Thông qua việc hợp tác với các đối tác B2B, doanh nghiệp có thể giảm chi phí sản xuất, vận hành và cải thiện hiệu quả công việc. ​

8.2 Thách thức

Sau đây là 4 thách thức mà mô hình kinh doanh B2B phải đối mặt:

• Cạnh tranh khốc liệt: Thị trường B2B có sự cạnh tranh cao, yêu cầu doanh nghiệp không ngừng cải tiến sản phẩm, dịch vụ và chiến lược kinh doanh để thu hút và giữ chân khách hàng. ​
• Quy trình mua hàng phức tạp và dài hạn: Quy trình ra quyết định mua hàng trong B2B thường kéo dài và liên quan đến nhiều bộ phận, đòi hỏi doanh nghiệp phải kiên nhẫn và linh hoạt trong việc đáp ứng nhu cầu của khách hàng. ​
• Yêu cầu về chất lượng và chuyên môn cao: Khách hàng B2B thường đòi hỏi sản phẩm và dịch vụ có chất lượng cao, đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt, đòi hỏi doanh nghiệp phải có chuyên môn và khả năng cung cấp giải pháp tối ưu. ​
• Để tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức, doanh nghiệp B2B cần hiểu rõ thị trường, xây dựng chiến lược marketing hiệu quả và duy trì mối quan hệ đối tác lâu dài.

Mô hình B2B có ưu điểm như an toàn bảo mật, tiềm năng thị trường lớn và khách hàng chuyên nghiệp, nhưng cũng có nhược điểm về hạn chế thị trường, quy trình làm việc kéo dài và trải nghiệm khách hàng khác biệt. B2B đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu, giúp các doanh nghiệp kết nối, hợp tác và giao dịch trực tiếp với nhau để cung cấp sản phẩm, dịch vụ và giải pháp toàn diện. 

Để hiểu thêm về cách tối ưu hóa chuỗi cung ứng và vận chuyển khi áp dụng mô hình B2B, bạn có thể tham khảo bài viết tiếp theo tại Ahamove nhé!

Xem thêm: 

• Tìm hiểu mô hình d2c là gì 
• Tham khảo chi tiết về mô hình b2c là gì 
• Ý nghĩa mô hình c2c là gì 
• Tìm hiểu về mmo là gì 
• Mô hình dropshipping là gì - Ưu và nhược điểm